9. Energietransitie
Ruimte voor zonne-energie in het Nationaal Landschap Zuid-Limburg
Ons doel
De Provincie Limburg heeft de ambitie om samen met het Rijk en de regio te zorgen voor een snelle energietransitie in Limburg.
Zij sluit daarbij aan bij de Europese en nationale doelstellingen voor klimaat en energie en streeft naar een energieneutrale provincie: in 2050 volledig duurzame (hernieuwbare) energieopwekking binnen de eigen provinciegrenzen en/of door duurzame opwekking elders (compensatie).
We zijn al aan de slag met het bespreken, opwekken en opslaan van energie en brengen de optimale mix van energiebesparing, duurzame warmte en duurzame opwekking tot stand.
Het realiseren van de ambitie betekent een forse transitie. De Provincie werkt een aanpak uit om samen met de regio te komen tot een Limburgbrede strategie voor deze transitie.
Nu al zijn er de nodige initiatieven voor duurzame energieopwekking of het benutten van duurzame warmte. Het gaat daarbij om een breed palet aan mogelijke vormen van energieopwekking, -opslag en benutting van duurzame warmte.
Voor de beoordeling en begeleiding van dergelijke initiatieven ontbreekt nu nog een toegespitst referentiekader. Er is behoefte aan een kortetermijnstrategie gericht op het faciliteren van initiatieven en tegelijk op het voorkomen van ontwikkelingen die andere belangen schaden.
Problematiek
Voor het Nationaal Landschap Zuid-Limburg moeten we komen tot een duurzame energievoorziening waarbij we rekening houden met de waarden van het landschap. In het beschermingsgebied van het Nationaal Landschap zullen geen windturbines komen. In de stedelijke gebieden daaromheen is realisatie wel mogelijk.
De ontwikkeling van windturbines speelt dit moment in de regio Parkstad (als onderdeel van PALET) en in Sittard-Geleen (bv Holtum).
Zonne-energie
Om de doelstellingen te bereiken, is het gebruik
van zonne-energie in het Nationaal Landschap
Zuid-Limburg kansrijk en onmisbaar. Omdat het Limburgse dakoppervlak niet voldoende is, zijn ook grondgebonden zonneparken nodig. De primaire verantwoordelijkheid voor de locatie-afweging hiervan ligt bij gemeenten.
In het POL2014 zijn geen specifieke (typen) locaties of gebieden voor zonneparken aangewezen of uitgesloten. Het POL2014 spreekt wel een voorkeur voor multifunctioneel ruimtegebruik uit, maar geeft daarbij geen richtlijnen voor de (ruimtelijke) inpassing van zonne-energie.
Op lokaal niveau voorzien de huidige bestemmings-plannen niet in de realisatie van zonneparken. Realisatie van een initiatief is alleen mogelijk via een procedure van een bestemmingsplan-wijziging of via een omgevingsvergunning voor tijdelijk of permanent afwijkend gebruik.
Omdat er op lokaal niveau een ruimtelijke (structuur)visie op de ontwikkeling van grondgebonden zonneparken ontbreekt, is er nog geen referentiekader voor initiatiefnemers, gemeenten en overige stakeholders.
Intussen worden de overheden ook in het Nationaal Landschap steeds meer benaderd door marktpartijen, ondernemers en energiecoöperaties om zonneparken aan te leggen. Omdat het referentiekader ontbreekt en we geen ervaring hebben in het omgaan met initiatieven, gaan deze soms niet door of verloopt de planvorming en ontwikkeling traag.
Ook bestaat het risico dat er ad hoc ontwikkelingen plaatsvinden in landschappelijk zeer kwetsbare gebieden.
Naast de landschappelijke aantasting is dat ook een mogelijke bedreiging voor het toerisme en recreatie, biodiversiteit en water in het Nationaal Landschap.
Wat gaan we doen?
De Provincie Limburg werkt een verkenning uit voor zonne-energie in Limburg.
Hierin brengen we in beeld:
• de kansen voor zonne-energie (daken en grond)
• een analyse van bekende initiatieven
• een aanzet voor een ruimtelijke strategie
• inzicht in realisatiekansen en instrumenten (handelingsperspectief, voorkeursvolgorde, indicatie businesscases zonneparken en verdienpotentieel, juridisch-procedurele aspecten zonneparken)
Deze verkenning levert input voor een gezamenlijk regionale aanpak in het Nationaal Landschap Zuid-Limburg en voor de Limburgbrede strategie voor deze energietransitie.